Ghana, Takoradi 2017

Ghana 2017
De eerste dagen.
Aangekomen in Takoradi, Ghana. Na een busreis zoals dat alleen in Afrika gaat. Op een vol busstation de bus gevonden van Accra naar Takoradi. Spullen worden ingeladen en dan is het wachtten. De bus moet namelijk vol zijn voordat hij vertrekt. Dus op echt iedere stoel moet iemand zitten. Het ging vrij vlot, iets meer dan een half uur en we vertrokken.
Aangekomen in het blauwe huis waar ik de komende weken zal wonen, staat een welkomst maaltijd te wachten, kip met patat en salade. Eerst mijn spullen naar mijn kamer brengen en dan aan tafel. Na de maaltijd de koffers uitpakken en kiezen in welk bed ik zal gaan slapen, er staan 2 stapel bedden en ik slaap de eerste week alleen, dus ik kan kiezen.
In de loop van de middag maak ik kennis met de anderen die hier nu zijn. Een aantal waren in het weekend thuis gebleven en een aantal hadden een trip gemaakt.
Maandag ochtend met Frank, Joe en Ben, medewerkers van work the world, een rondleiding gekregen in het ziekenhuis. Echt elke afdeling gezien. Mannen en vrouwen liggen gescheiden van elkaar, dit houdt in dat er bijvoorbeeld een chirurgische afdeling is voor mannen en een voor vrouwen. Kinderen onder de 12 jaar liggen wel gemengd. Ook bestaat het ziekenhuis uit meerdere gebouwen, een groter hoofd gebouw en diverse anderen gebouwen waar ook de poliklinieken zich bevinden. In de middag na de lunch gaan we met een taxi de stad door, hierbij krijg ik tips waar te eten, waar naar het strand te gaan en waar je ’s avonds wat kunt drinken. Een lange dag met veel informatie.
Goed geslapen, ventilator maakt overuren, airco is er niet. Na het ontbijt met z’n zessen naar een taxi op zoek, dit duurde niet lang gelukkig er rijden er genoeg. In het ziekenhuis aangekomen loop ik met John, vijfde jaar geneeskunde student uit Engeland, naar de A&E ( accidents & emergency’s)
Het volgende stuk is waarschijnlijk voor een aantal erg medisch maar wil het toch vertellen.
Er is 1 verpleegkundige van de nachtdienst aanwezig en ergens zal de arts van de nachtdienst zijn. Er liggen 2 personen op een brancard en een vrouw zit op een van de stoelen van de triage. John baalt als hij ziet dat het meisje van 16 dat gisteren binnenkwam met benauwdheid er nog ligt, ze ligt daar dus al 20 uur. Ze heeft een zuurstofmasker op met 15 liter zuurstof. Ze ligt plat op haar linker zijde en haar ademhaling klinkt als het geluid van bellen blazen door een rietje in een flesje water. Ze heeft 2 infusen, 1 op haar hand en een in de linkerzijde van haar hals, er wordt geen vocht toegediend. John had al verteld dat hij gisteren een discussie had met de arts over haar. De arts dacht dat zij pulmonair oedeem tgv hartfalen had, John dacht aan bloed/vocht in de longen. Er werd gestart met lasix 20 mg om haar van haar benauwdheid af te helpen, ze kreeg zuurstof en er was wat bloed afgenomen voor onderzoek. Ook was er een urine katheter ingebracht. Het meisje is erg onrustig en heeft angstige ogen, volgens de verpleegkundige had ze een epileptische aanval gehad, uiteindelijk bleken dit koude rillingen te zijn geweest. We helpen het meisje rechtop, haar moeder kijkt hulpeloos toe en loopt uiteindelijk weg. Het meisje reageert niet op ons, heeft koude handen en voeten, het schuim staat op haar lippen, we willen haar uitzuigen, er staan hiervoor 2 machines, beide werken, er zitten alleen geen slangen op of aan. Ik op zoek in wat bakjes, vind van alles maar geen slangen. De verpleegkundige van de nacht komt aan met een klein ballonnetje wat bij baby’s gebruikt wordt om de neus van slijm te ontdoen. Hier kunnen we niets mee. Vervolgens komt ze met een bakje water, of we het ballonnetje wel even willen spoelen het wordt namelijk hergebruikt. We kunnen niets, we wachten op de dagdienst die er nog niet is, John schrijft alvast een stukje in haar status. In mijn ooghoek zie ik de moeder, zij is teruggekomen, weer bij het meisje, ik kijk naar het meisje en waarschuw John, volgens mij ademt ze niet meer, op dat moment zie ik de moeder het meisje schudden. Het meisje ademde niet meer, ze heeft nog een slecht voelbare hartslag in haar hals, Ik kijk naar John, en vraag wat te doen, niet dat ik het niet weet maar omdat ik gisteren al had begrepen dat er in Ghana om verschillende redenen, ik kom hier later nog op terug, niet wordt gereanimeerd. Zonder spullen besluiten we te gaan reanimeren. Er is een AED aanwezig maar de batterij hiervan is leeg en een nieuwe is er niet. Verdere monitoren zijn er niet. Wij lopen samen ons protocol door, masseren, beademingen met een ballon, die regelmatig uit elkaar viel. Medicatie is er wel maar moet officieel eerst worden gekocht voordat het gegeven mag worden, ook hier zal ik later meer over vertellen. We vragen de verpleegkundige te komen helpen, dit doet ze niet, ze krijgt altijd zo’n last van haar handen met reanimeren……… en er zit iemand met diarree die ze wil helpen. Met open mond van verbazing gaan we verder, de dokter van de nacht komt binnen, weet niet goed wat te doen maar komt uiteindelijk met een ampul adrenaline aanlopen, deze wordt gegeven in het infuus in haar hand. Het beademen gaat niet, een mayo tube is er niet laat staan ander materiaal om te intuberen. We weten beiden dat dit meisje het niet zal redden, toch gaan we door we hebben in iedere long een grote naald (venflon ingebracht, beide zijden liep af, bruin/roodachtig water/bloed. Dit kwam inmiddels ook uit haar neus en mond. Zullen we stoppen? Mogen wij stoppen? Na ruim een half uur komt er een arts kijken, letterlijk, we vragen hem of we mogen stoppen nadat we alles wat we hebben gedaan hebben verteld, tussen alle bedrijven door. Hij zegt dat we mogen stoppen.
Het is 08.47 uur dinsdag ochtend 28 februari. Rebecca, het meisje, is overleden.
We maken haar schoon, ik denk haar toe met een wikkelrok die bij haar ligt. We lopen naar buiten vragen naar haar familie, haar vader komt naar voren, kijkt ons aan en zegt dat hij heeft gezien wat wij hebben gedaan, wij zeggen sorry en zijn reactie is: These things happen… Hij loopt naar haar toe, probeert net als ik daarvoor heb geprobeerd haar ogen te sluiten en legt hierna de doek ook over haar gezicht en loopt weg.
Mijn eerste uur op de A&E zit er op. 10 minuten later komt de arts van de dag binnen, zij vraagt wat we hebben gedaan en John verteld, ze zegt ok en gaat verder met een patiënt die ze gisteren ook al heeft gezien, haar tante met diarree, een andere vrouw dan die ik eerder noemde.
De rest van de ochtend ben ik met een van de verpleegkundige van de dag bezig geweest met slangetjes, tape een schaar en diverse koppel stukjes van andere spullen om de uitzuigapparaten gebruiks klaar te maken. Dit is gelukt.

Ik zal in mijn volgende stuk vertellen over hoe de zorg in ghana geregeld is en hoe dat in de praktijk gaat. Tot snel!

Nicoline